پژوهشی تحلیلی بر جلوههای آیات قرآنی بر آثار فلزکاری ایران در دوران صفوی و قاجار «با استناد به آثار فلزی موزه ملی ایران»

هنر اسلامی در قالب و محتواهای متنوعی در هنر فلزکاری ایران دیده می شود. یکی از آن ها، کتیبه های قرآنی با خطوط متنوع: کوفی، ثلث، نسخ و ... است که زیبایی بصری هم راه با فضای روحانی و عرفانی اش حاوی پیام های ارزش مندی برای صاحب اثر و بازدیدکنندگان آن در اعصار مختلف است. نمونه های فلزی مورد مطالعه ی این پژوهش، مستندات گنجینه اسلامی موزه ملی ایران مزین به کتیبه های قرآنی است. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی هم راه با بازدید از موزه ملی ایران و هدف پژوهش: تطبیق، تبیین و تفسیر مضامین کتیبه های قرآنی متناسب با کاربری آثار فلزی صفویه و قاجار است. سوال پژوهش آن است که کتیبه های قرآنی از نظر مضمون و محتوا چه ارتباطی با آثار فلزی دارند؟ پیش فرض نشان می دهد که مضمون و محتوای آیات قرآنی با کارکرد آثار فلزی متناسب است و از نتایج پژوهش استنباط می شود که آیات قرآنی کم تر بر آثار هنری (نسبت به دیگر کتیبه ها) دیده شده و علت آن می تواند مساله تقدس و ممنوعیتی باشد که در مورد هر گونه لمس آیات قرآن بدون وضو نهفته باشد؛ به خصوص در مورد آثاری که کاربرد فراوانی در زندگی روزمره مردم دارد بیشتر مصداق پیدا می کند و آثار فلزی از نظر گونه شناسی متنوع و شامل: جعبه قرآن، شمشیر، جام چهل کلید و ... است و هر کدام از گونه ها مزین به کتیبه های قرآنی هستند که با کاربری آن ها تناسب دارد و این بیان کننده آن می باشد، هنرمند با قرآن است چرا که با عشق و با نهایت تواضع توانسته است که آثار زیبایی به منصه ظهور برساند.